انواع حسابرسی چیست؟| روشهایی برای طبقه‌بندی حسابرسی

انواع حسابرسی چیست

برای پاسخ به سوأل «انواع حسابرسی چیست؟» بهتر است ابتدا به مقالات قبلی رجوع کنیم.

در مقاله قبل به موضوع حسابرسی پرداختیم و در ادامه‌ تعریفی که از آن ارائه کردیم.

به این نکته پرداختیم که:

تفاوت یک حسابدار با حسابرس در چیست؟

و همچنین به این نکته اشاره کردیم که

حسابرسی با توجه به حدود اختیارات، زمان، امور‌ محوله، از نظر سازمانی و … به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شود.

در این مقاله قصد داریم به طبقه بندی حسابرسی اشاره کنیم و بگوییم انواع حسابرسی چیست؟

پس با ما همراه باشید.؟«

جدا کننده

انواع حسابرسی بر اساس امور محوله:

  • به طور کلی روش‌های مختلفی برای طبقه‌بندی حسابرسی وجود دارد.
  • در روش اول بر اساس امور ‌محوله حسابرسی به سه دسته تقسیم می‌شود.
  • ۱. حسابرسی صورت های مالی (حسابرسی مستقل)

  • ۲. حسابرسی رعایت

  • ۳. حسابرسی عملیاتی

۱. حسابرسی صورت‌های مالی یا حسابرسی مستقل

حسابرسی صورت‌های مالی یا حسابرسی مستقل در واقع نتیجه کار حسابداران مشغول در واحد مالی یک شرکت یا سازمان را تحت بررسی قرار می‌دهد.

حسابرس مستقل موظف است که نتیجه بررسی‌های انجام شده‌اش را به سهام‌داران، هیئت مدیره، بانک گزارش دهد. هدف از بررسی صورت‌های مالی توسط حسابداران مستقل بررسی صحت عملکرد حسابداران مطابق با اصول حسابداری است.

انواع حسابرسی چیست

۲. حسابرسی رعایت؛ یکی از انواع حسابرسی چیست؟

مفهوم رعایت در حسابرسی

زمانی که از کلمه رعایت در علم حسابرسی استفاده می‌شود، منظور بررسی اسناد و داده‌های مالی برای اطمینان از رعایت قوانین و چارچوب‌های مالی، استانداردها و درستی مدارک است.

این روش، بررسی جامعی روی فرآیندها و عملکرد سازمان انجام می‌دهد.

اهمیت حسابرسی رعایت

اهمیت حسابرسی رعایت از آن جهت است که بفهمیم سازمان و شرکت مورد نظر، از دستورالعمل‌ها و چارچوب قوانین نظارتی پیروی می‌کند یا نه؟

با وجود حسابرسی رعایت در نهاد‌ها و سازمانهای دولتی، عملکرد نهادها و سازمان‌ها از جهت پایبندی به قوانین و مقررات بررسی شده و با تخلف‌های اداری و سازمانی برخورد می‌شود.

حسابرس رعایت

حسابرسی رعایت بر عهده حسابرس گذاشته می‌شود و این شخص پس از انجام تحقیقات و بررسی‌های لازم، یک گزارش کارشناسانه مبنی بر تأیید یا رد عملکردهای سازمان ارائه می‌کند.

این گزارش به مراجع ذی‌صلاح اعلام شده و موارد تخلف توسط سازمان حسابرسی کل کشور بررسی خواهد شد.

هدف از حسابرسی رعایت

با انجام حسابرسی رعایت می‌توان از اجرای مقررات توسط اشخاص حقوقی، نهادها و سازمان‌ها اطمینان حاصل نمود و آن‌ها را به انجام وظایف خود ملزم کرد.

انواع حسابرسی چیست

۳. حسابرسی عملیاتی؛ یکی از انواع حسابرسی چیست؟

حسابرسی عملیاتی یکی دیگر از روش‌های طبقه بندی حسابرسی است.

تعریف علمی و دقیق حسابرسی عملیاتی:

فرایند منظم و روشمند ارزیابیِ اثر بخشی، کارایی و صرفه اقتصادی عملیات سازمان و گزارش نتایج ارزیابی همراه با پیشنهادهای عملی به اشخاص ذی صلاح برای بهبود عملیات.

ارزیابی؛

ارزیابی یعنی ببینیم فاصله واقعی طی شده با آن چه که در نقشه‌ی راه تدوین شده، چه قدر است؟! آیا انتظارات محقق شده‌اند یا نه و دلایل تحقق یا عدم تحقق آن چیست؟

اثر بخشی؛

یعنی مؤسسه یا نهاد مذکور چه قدر پیشروی داشته و چه قدر توانسته موفق باشد؟

کارایی؛

کارایی را اهل فن به «نسبت ستانده به داده» تعریف می‌کنند؛ یعنی از روش‌هایی استفاده کنیم که با حداقل منابع، بیشترین دست آوردها را به دست بیاوریم.

صرفه‌ی اقتصادی؛

صرفه اقتصادی یعنی با وجودی که کیفیت کالا یا خدمت را حفظ می‌کنیم، هزینه‌ها را تا جایی که امکان دارد به حداقل ممکن برسانیم.

توجه:

در حسابرسی عملیاتی تأکید بر فرایندها است و بیشتر بر کنترل‌های مدیریتی تأکید می‌شود.

در آن اعتقاد بر این است که ضعف عملکرد مدیران معلول وجود نارسایی در کنترل‌ها است و رفع نابسامانی‌ها و مشکلات با ارتقا و بهبود کنترل‌های مدیریتی میسر خواهد بود.

در این نوع حسابرسی هدف گزارشگری کمک به مدیریت و یا مسئولین درباره‌ی عملیات و یا نتایج مربوط به آن است.

انواع حسابرسی چیست

انواع حسابرسی بر اساس رویکرد به زمان:

  • با توجه به رویکرد حسابرسها نسبت به زمان صورت‌های مالی، اشکال دیگری از حسابرسی به وجود می‌آید:
  • حسابرسي ضمني یا میانه
  • حسابدرسی مداوم
  • حسابرسی نهایی

حسابداری ضمنی یا میانه

با توجه به اينكه ممكن است ارائه گزارش حسابرس مستقل بعد از سال مالي داراي محدوديت زماني باشد حسابرسان مستقل ترجيح مي دهند كه در موارد لزوم قسمتي از كارهاي  ممكن را قبل از پايان سال مالي ويا به عبارت ديگر در ضمن سال مالي انجام دهد كه در اين حالت حسابرسي را حسابرسي ضمني يا ميانه مي گوييم.

حسابرسي مداوم:

گاهی به دلیل حجم زیاد کار در پایان سال مالی حسابرس توانایی انجام عملیات حسابرسی را ندارد بنابراین ضمن سال در پیشبرد عملیات حسابرسی اقدامات لازم را انجام می‌دهد.

ضمن اینکه مدیران می توانند در صورت وجود تخلف یا عدم تطابق در امور حسابداری اقدامات لازم را قبل از به پایان رسیدن سال و رسیدن پایان سال مالی انجام بدهد.

در نهایت در پایان سال مالی با جمع بندی موارد حاصله نسبت به صورت‌های مالی مورد رسیدگی اظهار نظر می‌کند.

حسابرس نهايي:

عبارت است از رسيدگي به صورت هاي مالي نهايي يك دوره مالي پس از تكميل نهايي شدن آنها چنين رسيدگي معمولا پس از سال مالي محدود به رسيدگي هاي اثباتي در مورد اقلام مندرج در صورت هاي مالي مي باشد.

این نوع حسابرسی همانطور که از اسمش پیداست مربوط می‌شود به صورت‌های مالی یک دوره‌مالی که پس از تکمیل نهایی صورت‌های مالی در پایان سال مالی ارائه می‌شود.

انواع حسابرسی چیست

دیگر روشهای طبقه بندی حسابرسی

حسابرسی داخلی

حسابرسی یک فرایند کنترلی است. به عنوان یک مدیر باید بدانید که انواع حسابرسی چیست و چگونه آن را مرتباً انجام دهید. یکی از روشهای حسابرسی حسابرسی داخلی است. بدون حسابرسی داخلی، امکان بروز خطاها و اشتباهات در فرآیند حسابداری بالا می‌رود.

کیفیت هزینه‌کردها، وضعیت امور مالی شرکت، مشخص شدن دارایی‌ها و بررسی عملیات‌های مالی در حسابرسی داخلی انجام می‌شود.

مزیتهای حسابرسی داخلی:

۱. بدون حسابرسی داخلی، پیشگیری از اشتباهات مالی و ضرر و زیان احتمالی ناممکن است.

۲. حسابرسی داخلی می‌تواند نواقص و ضعف را در حسابداری شرکت و سازمان به سادگی مشخص کند.

۳. علاوه بر آن سواستفاده‌های مالی و انحرافات اقتصادی با حسابرسی مشخص می‌شود. خود این کار می‌تواند جلوی ضرر و زیان بیشتر را بگیرد.

۴. از جمله مزیت‌هایی که حسابرسی داخلی دارد، شناسایی منابعی است که هدررفت هزینه دارند.

۵. حسابرسی، تمامی منابع داخلی و خارجی سازمان را مشخص می‌کند.

۶. حسابرسی داخلی در عمل تمامی پرداختی‌ها و دریافتی‌های شما را به طور شفاف بیان می‌کنند.

بر اساس دلایل مختلف می توان روشهای زیر را برای «انواع حسابرسی چیست؟»در نظرگرفت:

  • از نظر سازمانی :

  •  به حسابرسی داخلی و مستقل تقسیم بندی می شوند.
  •  
  • از نظردلیل ارجاع کار : 

  • به حسابرسی الزامی (به موجب قانون) و حسابرسی اختیاری (به درخواست صاحب کار) تقسیم بندی می شوند.
  •  
  • از نظر حدود رسیدگی:

  •  به حسابرسی کامل (حسابرسی کلیه حساب ها و عملیات مالی) و حسابرسی محدود (حسابرسی ویژه یا حسابرسی برخی از حساب ها یا عمالیات مالی محدود) طبقه بندی می شوند.
  •  
  • از نظر زمان انجام کار: 

  • به حسابرسی نهایی (حسابرسی بعد از بستن حساب ها و ارائه صورت های مالی، حسابرسی بعد از پایان سال مالی شرکت ها، حسابرسی اثباتی) و حسابرسی ضمنی یا مداوم (در طول سال مالی) به طور پیوسته طبقه بندی می شوند.

وجود انواع حسابرسی و تخصص هر کدام از حسابرسها در زمینه کاری خودشان معمولاُ موجب سر درگمی صاحبین کسب و کار شود.

وجود انواع حسابرسی و تخصص هر کدام از حسابرسها در زمینه کاری خودشان معمولاُ موجب سردرگمی صاحبین کسب و کار شود.

توصیه ما به شما این است که قبل از اینکه نسبت به استخدام حسابرسان اقدام کنید یا کار حسابرسی خود را به شرکت‌های مربوطه محول کنید برای آشنایی بیشتر با نحوه اجرای کار و پیدا کردن بهترین و متخصص‌ترین فرد واجد شرایط حتماً از مشاوره‌های حرفه‌ای در حوزه‌ی حسابداری و حسابرسی مجموعه مباشر استفاده کنید.

شما می‌توانید در سلسله مقالات «حسابداری» بیشتر با مقولهٔ علم حسابداری آشنا شوید!

در این سلسه مقالات تلاشمان را می‌کنیم، تا راهکارهای عملیاتی‌ای را به شما ارائه بدهیم که بتواند مسیر روشن و شفافی در رشد  و پیشرفت کسب و کار شما ایجاد کند.

جدا کننده
پلتفرم کسب و کار مباشر

مباشر، پلتفرم مشاوره و پشتیبانی کسب و کارهاست، که با هدف بهبود فضای کسب و کار آغاز به فعالیت نموده است. مباشر این امکان را به کاربران خود می دهد تا در حوزه های تخصصی کسب و کار از طریق راه های ارتباطی متنوع به سهولت و در هر لحظه از شبانه روز به مشاوران مجرب و کارآزموده دسترسی داشته باشند.

وارد صفحه «مشاوره بگیر» شوید و پس از انتخاب رشته، گرایش و مشاور مد نظر خود، با توجه به تعرفه ها و زمان مد نظر خود مشاوره خود را رزرو کنید.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید و کاربردی بوده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص امور مالی و مالیاتی می‌توانید با کارشناسان  اپلیکیشن مباشر در ارتباط باشید.

نوشته : وحید رمضانپور

شما می توانید مجموعه مقالات را در مجله مباشر دنبال کنید.

دسته بندی ها

ویدیوها
موشن گرافیک
پادکست ها

فهرست مطلب