انواع عقود بانکی و تسهیلات در نظام بانکی ایران

در نظام بانکی ایران، تسهیلات بانکی به دو دسته کلی عقود مبادله‌ای و عقود مشارکتی تقسیم می‌شوند.

عقود مبادله‌ای:

در عقود مبادله‌ای، بانک در ازای اعطای تسهیلات به مشتری، وجه نقد یا اوراق بهادار دریافت می‌کند و سود ثابتی را به سپرده‌های خود پرداخت می‌کند. این نوع عقود بر مبنای ربا استوار هستند و در چارچوب احکام شرعی اسلام، ربا دریافت نمی‌شود.

انواع عقود مبادله‌ای:

فروش اقساطی: در این عقد، بانک کالای مورد نظر مشتری را به صورت نقد خریداری می‌کند و سپس آن را به صورت اقساط به وی می‌فروشد.

جعاله: در این عقد، بانک متعهد می‌شود که در قبال دریافت وجهی معین، کار مشخصی را برای مشتری انجام دهد.

اجاره به شرط تملیک: در این عقد، بانک مالکیت یک دارایی را به مشتری منتقل می‌کند و مشتری متعهد می‌شود که در طول مدت اجاره، اجاره بهاء را به بانک پرداخت کند و در پایان دوره اجاره، می‌تواند با پرداخت مبلغ باقیمانده، مالکیت کامل دارایی را به دست آورد.

قرض الحسنه: در این عقد، بانک به طور قرض و بدون دریافت سود، به مشتری وجه نقد پرداخت می‌کند.

عقود مشارکتی:

در عقود مشارکتی، بانک و مشتری در یک فعالیت اقتصادی مشترکاً مشارکت می‌کنند و سود حاصل از این فعالیت، بین آنها تقسیم می‌شود. این نوع عقود بر مبنای مشارکت استوار هستند و در چارچوب احکام شرعی اسلام، ربا دریافت نمی‌شود.

انواع عقود مشارکتی:

مضاربه: در این عقد، بانک به عنوان مضارب، سرمایه لازم برای یک فعالیت تجاری را به مشتری به عنوان عامل می‌دهد و عامل متعهد می‌شود که با این سرمایه، به فعالیت تجاری بپردازد و سود حاصل از این فعالیت را به طور توافق شده بین خود و بانک تقسیم کند.

مشارکت مدنی: در این عقد، بانک و مشتری در یک فعالیت اقتصادی با هم مشارکت می‌کنند و سرمایه و کار لازم برای این فعالیت را به طور مشترک تامین می‌کنند و سود حاصل از این فعالیت را به طور توافق شده بین خود تقسیم می‌کنند.

مشارکت حقوقی: در این عقد، بانک و مشتری در قالب یک شرکت، در یک فعالیت اقتصادی با هم مشارکت می‌کنند و سرمایه و کار لازم برای این فعالیت را به طور مشترک تامین می‌کنند و سود حاصل از این فعالیت را به طور توافق شده بین خود تقسیم می‌کنند.

سرمایه‌گذاری مستقیم: در این عقد، بانک به طور مستقیم در یک فعالیت اقتصادی سرمایه‌گذاری می‌کند و سود حاصل از این فعالیت را به خود اختصاص می‌دهد.

تسهیلات بانکی:

تسهیلات بانکی به انواع مختلفی مانند کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، مصرفی، تولیدی و خدماتی، ثابت و متغیر و … ارائه می‌شوند.

ملاحظات:

برای دریافت تسهیلات بانکی، متقاضی باید شرایط و ضوابط تعیین شده توسط بانک را داشته باشد.

بانک‌ها برای اعطای تسهیلات، از متقاضی وثیقه یا ضامن دریافت می‌کنند.

نرخ سود تسهیلات بانکی توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود.

آیا در مورد انواع عقود بانکی و تسهیلات سوال دیگری دارید؟از مشاوران ما در مباشر کمک بگیرید!