تعریف شرکت چیست؟ | انواع شرکتها
در تعریف شرکت چیست ابتدا باید کلمه شرکت را تعریف کنیم:
«کلمه شرکت از هم خانواده کلماتی مثل شریک شدن و اشتراک گذاشتن است. از نظر لغوی معنی این کلمه شریک شدن است.»
در اصطلاح حقوقی وقتی از شرکت صحبت می‌کنیم در واقع از چارچوبی صحبت می کنیم که بر مبنای آن شرکا سود حاصل از مشارکت در یک کار را با هم تقسیم می کنند.
انواع تعریف شرکت چیست؟
بر اساس محدودیت‌ها و مسئولیت‌هایی که در چارچوب قوانین شرکت وجود دارد شرکتها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
در یک دسته بندی کلی شرکتها به دو نوع تجاری و مدنی تقسیم می‌شوند.
زمانی که شما یک شرکت تجاری ثبت می‌کنید، یک شخصیت حقوقی خواهید ساخت که تابع قانون تجارت است و مواردی مثل اقامتگاه شرکت یا میزان مسئولیت شرکا یا قوانین مالیات و ورشکستگی برای آن طبق قانون اعمال می‌شود.
اگر چه تشکیل شرکت مدنی هم می‌تواند برای تولید سود صورت بگیرد اما تشکیل شرکت مدنی منجر به ایجاد شخصیت حقوقی نمی‌شود.
تعریف شرکت مدنی چیست؟
به طور کلی شرکت مدنی به شرکتی گفته می شود طبق قرارداد مابین دو یا چند نفر برای کسب درآمد و ثروت‌آفرینی یک فعالیت مشترک را ترتیب می‌دهد. موارد مختلفی مثل صنعت و خرید و فروش می‌تواند موضوع تشکیل این شرکتها باشد. میزان سود و زیان در شرکتهای مدنی بر اساس سهم هریک از شرکا می‌تواند باشد.
نکته:
این شرکت ها تابع قانون مدنی هستند و ماده ۵۷۱ تا ۶۰۶ قانون مدنی به تعریف و ویژگی‌های شرکتهای مدنی پرداخته است.
ویژگی های شرکت مدنی | تعریف شرکت چیست
شرکت های مدنی دارای ویژگی هایی هستند که در زیر به آنها اشاره شده است:
اقامتگاه:
شرکت مدنی دارای تابعیت و اقامتگاه نمی باشد زیرا همانطور که قبلا بیان شد شرکت مدنی دارای شخصیت حقوقی نیست!
تجاری نبودن معاملات
داد و ستد و معاملاتی که در شرکت مدنی صورت می گیرد تجاری نمی باشند زیرا در قانون تجارت بیان شده است که تنها معاملاتی تجاری محسوب می شوند که در شرکت تجاری صورت گیرند.
زمان لغو شرکت
اگر مدت زمان مشخصی برای شرکت مدنی تعریف نشده باشد، در صورتی که هر یک از شرکا تقاضای لغو شرکت را داشته باشند این کار امکان پذیر است و قوانینی که مربوط به ورشکستگی می باشد در نوع شرکت ها قابل اجرا نیست. در واقع می توان گفت شرکت مدنی وجهه قانونی ندارد.
میزان مسئولیت شرکا
در شرکت های مدنی تمامی شرکا نمایندگی شرکت را عهده دار هستند.
نیازی به ثبت نداشتن در مرجع ثبت شرکتها
نکته قابل ذکری که در مورد شرکت های مدنی وجود دارد این است که شرکت مدنی بر خلاف شرکت تجاری ملزم به ثبت در مرجع ثبت شرکت ها نمی باشد و به دنبال شخصیت حقوقی نخواهد داشت.
انواع شرکت مدنی
شرکت مدنی به دو نوع تقسیم می شود:
۱- شرکت قهری یا طبیعی
۲- شرکت اختیاری
شرکت قهری:
شرکت قهری شرکتی است که خواست و اراده افراد در تشکیل آن نقشی ندارد و به صورت طبیعی و قهری به وجود می آید. شرکت قهری به دو شکل ایجاد می شود:
الف) از طریق میراث که در این صورت به عنوان مثال فوت پدر موجب به ارث رسیدن اموال به فرزندان خواهد شد.
ب) از طریق مخلوط کردن یا امتزاج مال داران که اراده آنها دخیل نمی باشد.
شرکت اختیاری:
در شرکت های مدنی اختیاری اراده افراد نقش مهمی دارد و افراد به صورت کاملا آگاهانه سرمایه‌ای را برای راه‌اندازی یک کسب و کار به کار می‌گیرند و سود و زیان حاصل از آن سرمایه را با یکدیگر شریک می‌شوند.
شرکت اختیاری از سه طریق می تواند تشکیل شود.
این راه ها عبارتند از:
- در نتیجه عقد،
- امتزاج اختیاری
- در نتیجه قبول مال
تعریف شرکت تجاری چیست؟ | تعریف شرکت چیست
در قانون تجارت ایران تعریف دقیقی از شرکت تجاری به عنوان یک ماده صورت نگرفته است. در قانون تجارت صرفا به انواع تقسیم‌بندی‌های ممکن برای شرکت اشاره شده و در ماده‌های جداگانه آنها تعریف شده‌اند.
اما با توجه به ویژگی‌هایی که یک شرکت دارد می‌توان شرکت تجاری را اینگونه تعریف کرد:
«شرکت تجاری عبارت است از نوعی شرکت عقدی که به موجب قوانین تجاری و مالی برای انجام امور بازرگانی به منظور ایجاد سود با ارائه‌‌ی سرمایه‌ای مشخص تشکیل می شود.»
ویژگی‌های یک شرکت تجاری | تعریف شرکت چیست
به طور کلی یک شرکت تجاری دارای مشخصات زیر است :
تشکیل سازمان مستقل با داشتن مکانی مشخص به نام شرکت با شخصیت حقوقی مستقل .
همکاری بین دو یا چند نفر به عنوان شریک .
آوردن حصه یا سهم از طرف هر یک از شرکا .
انجام دادن فعالیت های بازرگانی .
تقسیم سود و زیان میان شرکا .
انواع شرکتهای تجاری
همچنین به طور خلاصه می توانید مشخصات و وجه افتراق انواع شرکت ها را در جدول زیر مشاهده کنید:
شرکت با مسئولیت محدود
عمومی ترین نوع شرکت – قابل تاسیس با 2 نفر اعضا – مسئولیت بدهی ها تا سقف میزان سرمایه شرکت – مناسب شرکت های بازرگانی
شرکت سهامی خاص
وجهه بهتر نسبت به مسئولیت محدود – قابل تاسیس با حداقل 3 نفر – مناسب برای شرکت در مناقصات و مزایدات
موسسه غیر تجاری
جهت امور غیر تجاری – قابل ثبت با حداقل 2 نفر – مناسب جهت موسسات حقوق ، موسسات فرهنگی و…
شرکت بازرگانی
جهت تجارت صادرات و واردات – قابل انتخاب بین نوع سهامی خاص و مسئولیت محدود – مناسب برای شرکت های بین المللی
شرکت دانش بنیان
شرکت های دانش محور و دارای اختراعات و ابداعات – قابل ثبت به شکل سهامی خاص، مسئولیت محدود و موسسه
شرکت سهامی عام
نیاز به مجوز از بورس و بانک مرکزی – دارای سهام قابل خرید توسط عموم مردم – مناسب کارخانجات و صنایع بزرگ
شرکت تضامنی
قابل تاسیس با نام اعضا و حداقل 2 نفر است – مسئولیت بدهی ها با هریک از اعضای شرکت به تنهایی است – مناسب صرافی ها
شرکت تعاونی
جهت ثبت مجامع و اتحادیه ها با حداقل 7 نفر – 5 نفر اعضا و 2 نفر بازرس – مناسب اتحادیه های روستایی ، کشاورزی و…
شرکت نسبی
مانند شرکت تضامنی دارای نامی خاص با این تفاوت که مسئولیت اعضا در قبال بدهی ها به میزان سرمایه شرکت است.
تفاوتهای اساسی شرکتهای مدنی و تجاری:
نوع فعالیت
در شرکت مدنی موضوع شراکت ممکن است امور و موضوعات تجاری یا غیرتجاری باشد در حالی که در شرکت تجاری موضوع فعالیت شخص حقوقی امور تجاری است.
ارادی و غیر ارادی بودن در نحوه تشکیل
شرکت مدنی ممکن است به صورت غیر ارادی ایجاد شود، به همین علت در تشکیل آن وجود قصد و اراده شرکا لازم نیست در حالی که شرکت تجاری حتماَ باید با قصد و اراده شرکا تشکیل گردد.
مسئولیت شرکا
مسئولیت شریک در شرکت تجاری بر حسب نوع شرکت می تواند به میزان سهم، محدود به میزان سرمایه، تضمین تمام سرمایه یا مختلط باشد، اما در شرکتهای مدنی هر یک از شرکا به میزان کل شرکت نمایندگی دارد و مسئول شناخته می‌شود.
اقامتگاه شرکت
شرکت مدنی اقامتگاه و تابعیت ندارد در حالی که اقامتگاه و تابعیت شرکت تجاری باید مشخص باشد.
شخصیت حقوقی و غیر حقوقی
کلیه شرکت های تجاری مطابق ماده 583 قانون تجارت دارای شخصیت حقوقی مستقل از شرکا تشکیل دهنده آن هستند اما در قانون مدنی الزاما این طور نیست.
قوانین تجارت از جمله ورشکستگی
مطابق ماده 412 قانون تجارت در مورد شرکتهای تجاری قواعد مربوط به ورشکستگی اجرا می‌گردد در حالی که شرکت های مدنی مشمول قواعد اعسار می‌گردند مانند چیزی که در ورشکستگی شخص حقیقی تاجر و شخص معمولی اتفاق می افتد .
نکته در تفاوت شرکتهای مدنی و تجاری
اینکه شرکت تجاری تابع قوانین تجاری باشد یک نکته حایز اهمیت است.
تفاوت اساسی شرکت تجاری با شرکتهای مدنی در این است که شرکت تجاری تابع قوانین تجارت است و به موجب تشکیل آن یک شخصیت حقوقی شکل می‌گیرد،.
در حالیکه شرکتهای مدنی تابع قوانین مدنی هستند و با تشکیل یک شرکت مدنی شخصیت حقوقی شکل نمی‌گیرد.
به طبع قوانین موجود در شرکتهای مدنی سهل تر است ولی محدودیت‌هایی هم در نوع فعالیت و مواد قانونی این نوع شرکت ها بوجود می‌آید.
شما می‌توانید در سلسله مقالات «حسابداری» بیشتر با مقولهٔ علم حسابداری آشنا شوید!
در این سلسه مقالات تلاشمان را می‌کنیم، تا راهکارهای عملیاتی‌ای را به شما ارائه بدهیم که بتواند مسیر روشن و شفافی در رشد و پیشرفت کسب و کار شما ایجاد کند.
مباشر، پلتفرم مشاوره و پشتیبانی کسب و کارهاست، که با هدف بهبود فضای کسب و کار آغاز به فعالیت نموده است. مباشر این امکان را به کاربران خود می دهد تا در حوزه های تخصصی کسب و کار از طریق راه های ارتباطی متنوع به سهولت و در هر لحظه از شبانه روز به مشاوران مجرب و کارآزموده دسترسی داشته باشند.
وارد صفحه «مشاوره بگیر» شوید و پس از انتخاب رشته، گرایش و مشاور مد نظر خود، با توجه به تعرفه ها و زمان مد نظر خود مشاوره خود را رزرو کنید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید و کاربردی بوده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص امور مالی و مالیاتی می‌توانید با کارشناسان اپلیکیشن مباشر در ارتباط باشید.
نوشته : وحید رمضانپور
تعریف شرکت چیست
کلمه شرکت از هم خانواده کلماتی مثل شریک شدن و اشتراک گذاشتن است. از نظر لغوی معنی این کلمه شریک شدن است. در اصطلاح حقوقی وقتی از شرکت صحبت می‌کنیم در واقع از چارچوبی صحبت می کنیم که بر مبنای آن شرکا سود حاصل از مشارکت در یک کار را با هم تقسیم می کنند. بر اساس محدودیت‌ها و مسئولیت‌هایی که در چارچوب قوانین شرکت وجود دارد شرکتها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
ثبت و تأسیس شرکت چیست؟
ثبت و تأسیس شرکت اولین قدم کلیدی در راه‌اندازی ساختار کسبوکار شما است.اما از آنجایی که بخاطر انواع مختلف شرکت ممکن است سوالات و ابهامات زیادی به وجود بیاید توصیه می‌کنیم؛حتما قبل از اقدام به تاسیس شرکت، اطلاعات خود را در این خصوص افزایش دهیدچرا که شما باید قالب ساختار شرکتی مناسبی را ثبت کنید؛تا اطمینان حاصل کنید که کسبوکار خود را روی یک پایه محکم راه‌اندازی می‌کنید.
ثبت تغییرات شرکت
معمولا پس از شروع کار و یا در ادامه گسترش و افزایش تخصص افراد، شرکت ها نیاز می بینند تغییراتی در موضوع فعالیت، عنوان و نام شرکت و در برخی موارد رایج تر تغییراتی در اعضای هییت مدیره، مدیر عامل و یا محل کار شرکت ایجاد کنند. هم چنین ممکن است اعضای شرکت پس از مدتی بنا به دلایلی خاص تصمیم به انحلال شرکت بگیرند.
